Geen restauratie
De Sint-Amelbergakerk van Bossuit is onttrokken aan het gebruik voor de eredienst. Sinds 2007 was de toegang tot de kerk verboden vanwege de bouwvallige toestand. Restauratie en heropening als parochiekerk was uitgesloten vanwege de te hoge kostprijs, de beperkte erfgoedwaarde en het geringe aantal parochianen.
Geen traditionele herbestemming
Een herbestemming van de kerk, bv. als ontmoetingscentrum of school, is evenmin een optie omdat die in Bossuit al bestaan. Bovendien zou dat erg duur zijn. Er was ook geen interesse voor een commerciële herbestemming, want dat past niet in het midden van een kerkhof.
Geen afbraak
Het gemeentebestuur moest op zoek naar een oplossing waarbij de kerk niet als alleenstaand gebouw werd bekeken, maar als onderdeel van een groter geheel: het dorp Bossuit. Vanuit die visie nam de gemeente het initiatief om een dorpsplan voor Bossuit op te maken, een totaalplan van de inrichting van de publieke ruimte in het dorp, waarbij de ontwikkeling van een aantrekkelijk, leefbaar en dynamisch dorp voorop staat. In het ‘Dorpsplan Bossuit’ (2008) werd voorgesteld om de kerk af te breken. Maar hierdoor zou een litteken in het dorp ontstaan en er zou een belangrijke baken in het Scheldelandschap verdwijnen. Samen met het kasteel van Bossuit is de kerk met het kerkhof bepalend voor de dorpskern. Bovendien staat er op deze site al een kerk sinds de 10de eeuw.
Kunstwerk
In het voorjaar van 2009 richtte het gemeentebestuur van Avelgem een commissie op om een nieuwe toekomst te geven aan de kerksite. De commissie bestond uit vertegenwoordigers van de gemeente Avelgem, de Vlaamse Landmaatschappij, het Agentschap voor Onroerend Erfgoed, de Vlaamse Bouwmeester, de intercommunale Leiedal, de gebiedswerking van de provincie West-Vlaanderen en enkele externe deskundigen. Na afweging van de verschillende scenario’s kwam de commissie tot het besluit dat een artistieke transformatie van de kerk de beste oplossing zou zijn. Door de kerk om te vormen tot een kunstwerk en niet af te breken, kan de site haar betekenis behouden en zelfs een nieuwe belevingswaarde krijgen voor de bewoners van Bossuit en voor de vele passanten.
Via verschillende kanalen – gemeente, provincie, Vlaams Gewest, Europa - werd daarvoor een budget van 300.000 euro samengebracht. Vijf kunstenaars, 3 buitenlanders en 2 Belgen, werden gevraagd een voorstel uit te werken. Uitgangspunten daarbij waren dat:
- de site publiek toegankelijk moest blijven
- er een duidelijke relatie moest worden gelegd met de omliggende begraafplaats die integraal bewaard blijft
- het sacrale karakter en de geschiedenis van de site gerespecteerd en versterkt werden
- er rekening gehouden werd met de ruimtelijke context van de kerk binnen het dorp en als baken in de ruimere omgeving.